Mehmet Yüce / MY Otel Yatırım Danışmanlık / Yönetim Kurulu Başkanı



Otel lobilerinde, toplantı odalarında ve LinkedIn sayfalarında görünmeyen bir kalabalık var: genel müdür adayları. Kimisi yılların tecrübesini sırtında taşıyor, kimisi genç yaşında hızla yükselme arzusuyla dolup taşıyor. Ancak bu kalabalığın önünde tek bir sorun var: onları bekleyen otel sayısı sınırlı. Bu sınırlılık, sektörde sessiz bir kriz yaratıyor.

Deneyim ve Gençlik Arasında

Deneyimli GM’ler: Krizleri yönetmiş, finansal tabloları ezbere bilen, markaların güvenini kazanmış… Ama yüksek maliyetli.

Genç adaylar: Enerjik, yenilikçi, daha düşük maliyetli… Ama henüz büyük fırtınaları görmemiş.

Gençlerin hızlı terfi arzusu onları geri dönülmez bir noktaya çıkarıyor. Bir kez “genel müdür adayı” olarak sahneye çıkan gençler, artık daha düşük bir pozisyona dönmek istemiyor. Bu da onları deneyimli GM’lerle aynı havuzda sıkıştırıyor. Sonuç: arz fazlası ve kilitlenen bir sistem.

Yatırımlar ve Global Markaların Etkisi

Son dönemde yatırımlar devam ediyor, hatta global markaların Türkiye’deki varlığı giderek artıyor. Bu markalar, belirli kriterlerle yatırımcıları doğru nitelikteki adaylara yönlendirerek sorunun bir kısmını hafifletiyor. Ancak arz-talep dengesizliği hâlâ sürüyor. Çünkü markaların yönlendirmesi sadece kendi ekosistemlerinde etkili; bağımsız otellerde tablo farklı.

Meslek Yasası Eksikliği

Turizm meslek yasasının olmaması, otel sahiplerinin niteliksiz seçimler yapmasına yol açabiliyor. Eğer böyle bir yasa olsaydı:

Yatırımcılar nitelikli yöneticilere yönelir,

GM’ler hak ettikleri ücretleri alır,

Sektörde standartlar yükselirdi.

Uzun yıllardır arzulanan bu yasa hâlâ bekleniyor. Ancak en azından GM’ler için sertifikasyon ve puanlama sistemi devreye alınabilir. Turizm Bakanlığı’nın eğitim ve sertifikasyon programları, doğru adayın doğru ücretle eşleşmesini sağlayabilir. Tatmin olmuş bir GM, yönettiği tesisi de tatmin edici sonuçlara götürür.

Eğitim ve Gelecek Nesillerin Hazırlığı

Bugün turizm fakültelerinde öğrenci yetiştiren birçok öğretim görevlisi, sektörde yöneticilik deneyimi olmadan akademik kariyer yapmış kişilerden oluşuyor. Bu durum, geleceğin turizm emekçilerinin gerçek sektör dinamiklerine hazırlanmadan mezun olmasına yol açıyor.

Oysa yıllarını otel yönetimine vermiş, krizleri aşmış, yatırımcılarla masaya oturmuş, zor şartlarda yöneticilik yapmış deneyimli genel müdürler bu boşluğu doldurabilir.

Fakültelerde ders verme imkânı,

Öğrencilere vaka analizleri ve kriz senaryoları,

Mentorluk zinciri ile gençlerin kariyer yolculuğuna rehberlik…

Bu bilgi ve birikim aktarılmadan, deneyimli GM’lerin sektörden çekilmesi büyük bir kayıp olur. Çünkü otelcilik sadece kitaplardan öğrenilecek bir meslek değil; zor şartlarda nasıl yöneticilik yapılabildiğini görmek, geleceğin liderleri için en değerli derslerden biridir.

Bakanlık Bünyesinde Destek ve Mentörlük

Deneyimli genel müdürler sadece eğitim kurumlarında değil, doğrudan tesislerde de rol alabilir.

Bakanlık destekli programlar ile sorun yaşayan otellere deneyimli GM’ler yönlendirilebilir.

Bu mentörlük desteği, tesislerin performansını artırır ve istihdam sorununa bir nebze çözüm getirir.

Böylece arz fazlası GM’ler “bekleyen adaylar” olmaktan çıkar, sektörün bilgi ve liderlik kaynağına dönüşür.

Çözüm Yolları

Basamaklı kariyer yolları: “Deputy GM” veya “Hotel Manager” gibi ara pozisyonlarla gençlerin kontrollü yükselmesi.

Mentörlük: Deneyimli GM’lerin gençlere koçluk yapması.

Cluster ve sezonluk modeller: Resortlarda sezonluk GM, şehirlerde cluster GM.

Şeffaf ücret bantları: Beklentilerin netleşmesi.

Sertifikasyon ve puanlama: GM’ler için resmi sınıflandırma, doğru ücret ve doğru eşleşme.

Bakanlık destekli eğitim ve tesis mentörlükleri: Deneyimli GM’lerin hem üniversitelerde hem de tesislerde bilgi aktarımı.

Sonuç: Kriz mi, Fırsat mı?

Genel müdür arz fazlası, ilk bakışta bir kriz gibi görünüyor. Ama doğru kurgulanmış kariyer basamakları, global markaların yönlendirmeleri, sertifikasyon sistemleri ve deneyimli GM’lerin eğitim / mentörlük katkılarıyla bu fazla arz, aslında sektör için bir bilgi ve liderlik sermayesi olabilir. Önemli olan, bu enerjiyi doğru yönlendirmek ve sistemin kilitlenmesini fırsata çevirmek.

Belki de çözüm, bu deneyimi kaybetmeden gelecek nesillere aktarmakta. Çünkü tatmin olmuş bir GM, tatmin olmuş bir tesis yaratır; deneyimini paylaşan bir GM ise tatmin olmuş bir sektör bırakır.