Temel İhtiyaç Derneği (TİDER), Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) kuruluş günü olan 16 Ekim Dünya Gıda Günü’nde, küresel açlık ve gıda güvencesizliği sorunlarına dikkat çekerek, çözümün gıda bankacılığı modelinde yattığını vurguladı. 

Dünya genelinde 2,33 milyar insanın gıda güvencesizliği yaşadığı bir dönemde, Türkiye'de her yıl 18 milyon ton gıdanın israf edilmesi, bu gıdanın doğru kanallarla ihtiyaç sahiplerine ulaştırılarak israfın umuda dönüştürülmesi gerektiğini gözler önüne seriyor. TİDER, israf edilen bu devasa kaynağı ekonomiye ve topluma kazandırmak için bütünsel bir mücadele çağrısı yapıyor.

“Türkiye’de yaklaşık 14,8 milyon kişinin "yetersiz gıda tüketimi" sorunuyla karşı karşıya olduğu bir dönemde, her yıl Türkiye'de 18 milyon ton gıdanın israf edilmesi büyük bir çelişki yaratıyor” diyen TİDER Başkanı Hande Tibuk, bu israfın büyük bir kısmının, tarih etiketleri nedeniyle aslında hâlâ güvenli olan gıdaların çöpe atılmasından kaynaklandığına dikkat çekti. Verilere göre, sadece tarih işaretlemesinin yanlış anlaşılmasından dolayı her yıl ekonomik değeri 70 milyar dolar ila 130 milyar dolar arasında olan gıdanın yaklaşık yüzde 7 ila yüzde 10’u israf ediliyor.

İsrafın Ardındaki Çevresel ve Ekonomik Maliyet

Gıda israfı, sadece ekonomik bir kayıp olmanın ötesinde, büyük bir çevresel maliyet de yaratıyor. İsraf edilen gıdanın üretimi, taşınması ve depolanması sırasında kullanılan su miktarı, Afrika kıtasının yıllık su ihtiyacını karşılayacak düzeyde. Bu durum, hızla artan nüfus ve iklim değişikliğinin getirdiği su kıtlığı tehdidi düşünüldüğünde, israfın ne denli büyük bir kaynak tüketimi olduğunu gösteriyor.

Gıda endüstrisinin, kafa karıştırıcı tarihleme sistemleri nedeniyle yüz milyarlarca dolarlık gıdayı israf ettiği biliniyor. TİDER, bu israfın önüne geçmek için gıda zincirinin tüm aşamalarında farkındalık ve doğru aksiyon alınmasının şart olduğunu vurguluyor. Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT) gibi kavramların doğru anlaşılması, hala sağlıklı ve güvenilir olan ürünlerin çöpe atılmasını engelleyerek hem çevresel etkileri azaltacak hem de milyonlarca insana umut olacaktır. 

Gıda Adil Dağıldığında, Gelecek de Adil Olur

Birleşmiş Milletler verilerine göre dünyada 735 milyon insan kronik açlıkla mücadele ederken, her yıl üretilen gıdanın üçte biri tüketilmeden kayboluyor. TİDER, bu çelişkiye çözüm üretmek için 15 yıldır sahada. Türkiye’nin 40 ilinde faaliyet gösteren 83 gıda bankası aracılığıyla, kullanılabilir durumdaki gıda, temizlik ve hijyen ürünlerini ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyor.

1 Milyon Kişiye Ulaşıldı

Bugüne kadar 4.830 ton ürün, israf edilmeden doğru ellere ulaştı. Bu çalışmalar sayesinde 1 milyondan fazla kişi, temel ihtiyaçlarına erişim sağladı. Aynı zamanda 12 bin tonun üzerinde karbon salımı önlendi yani yalnızca gıdalar değil, gezegen de nefes aldı.

Türkiye genelinde 40 ilde 83 gıda bankasıyla faaliyet gösteren TİDER, bugüne kadar 1 milyon 35 bin 960 kişiye gıda desteği sağladı. TİDER, israftan kurtardığı 4 bin 830 ton ürün bağışını ihtiyaç sahiplerine ulaştırarak aynı zamanda 12 bin 264 ton karbon salımını da engelledi.

Orhangazi Belediyesi Sokak Hayvanları Rehabilitasyon Merkezi, Kasım ayında faaliyete geçecek

TİDER; Orhangazi Belediyesi ve Cargill iş birliğinde başlayan Orhangazi Sokak Hayvanları Rehabilitasyon Merkezi projesi ile sokak hayvanlarının yaşamını da destekleyerek çalışma alanlarını genişletiyor. Orhangazi Belediyesi’ne işletme, hayvanların rehabilitasyonu ve sahiplendirilmesi konularında destek verecek olan TİDER, evsel ve sanayi atıklarının kedi-köpek mamasına dönüşmesi konusunda da proje geliştiriyor. Konseptiyle Türkiye’de alanında öncü merkezlerinden biri olacak Orhangazi Sokak Hayvanları Rehabilitasyon Merkezi’nin açılışı Kasım ayında gerçekleşecek.

TEMEL İHTİYAÇ DERNEĞİ hakkında:

2010 yılında gıda sektöründe çalışan ve gıda bankacılığının açlık ve yoksullukla mücadelede önemli bir araç olduğuna inanan 9 kurucu üye tarafından Gıda Bankacılığı Derneği adı altında faaliyetlerimize başlayan yapı, 2014 yılında insanların kendi yetkinlik ve yeteneklerine uygun işlerde çalışabilmesinin de en temel ihtiyaçlardan biri olduğundan hareketle çalışmalarına istihdam ve kalkınma projelerini de katarak Temel İhtiyaç Derneği (TİDER) adını aldı.

TİDER bu yapısıyla israfı önleyerek, gezegenin önemli sorunlarından birine çözüm olmaya çalışırken, aynı zamanda insanların temel ihtiyaçlarına adil ve eşit şekilde ulaşabilmesi için, gıda bankacılığını yaygınlaştırma çalışmalarını da yürüten kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşudur.

GIDA BANKACILIĞI Nedir?

Gıda bankası; bağışlanmış gıda, giysi, temizlik ve hijyen ürünlerini toplayan, ayrıştıran, depolayan ve ihtiyaç sahiplerine dağıtan bir sivil toplum örgütlenmesidir. Firmalar ve kişiler gıda, giysi ve temizlik ürünlerini bu “bankaya yatırır”, ihtiyacı olanlar da bu ürünleri “bankadan çeker”.

Temel İhtiyaç Derneği, Gıda Bankacılığına geniş kapsamlı bir bakış açısı getirerek, yoksulluk ve israfla mücadeleyi bütünsel bir modelle ele alan ve somut çözümler üreten bir sivil toplum kuruluşudur. Kurulmasına destek verdiği gıda bankalarının raflarında israftan kurtardığı, kullanılabilir durumdaki gıda, temizlik ürünü ve kıyafetlerin, yoksulluk sınırındaki ailelere ulaşmasını sağlar. Gıda Bankaları, ihtiyaç sahiplerinin haysiyetinin korunması ve destek sisteminin bir parçası olmalarına imkân tanınması için, yararlanıcı olarak belirlenmiş olan ihtiyaç sahiplerinin adil bir biçimde ürünleri almasına imkan sağlar.

TEMEL İHTİYAÇ DERNEĞİ Yönetim Kurulu Başkanı: HANDE TİBUK hakkında:

Hande Tibuk; 1999 yılında Koç Üniversitesi Ekonomi bölümünü, 2008 yılında Ecole Hôtelière de Lausanne otelcilik master programını tamamladı. 2012’den beri Net Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi & Genel Koordinatör olarak görev yapmaktadır. 2018’de Kuzey Kıbrıs’ta, yaralı deniz kaplumbağalarını tedavi eden Meritta Deniz Kaplumbağaları Merkezini kurdu. Halen 2018’de yönetim kurulu başkanı seçildiği Temel İhtiyaç Derneği’nin (TİDER) liderliğini yürüten Hande Tibuk, aynı zamanda Türkiye İş Kadınları Derneği’nde (TİKAD) Yönetim Kurulu Üyesi, Women 20 (W20) Türkiye Delegasyonu Üyesi ve Yanındayız Derneği Yönetim Kurulu Üyesidir.